Առցանց ուսուցում՝ առցանց ուսուցումը 21-րդ դարում, առավելություններ, թերություններ իմ փորձից

Ապրելով 21-րդ դարում անկախ մեզնից մեր կյանքի կեսը անցկացնում ենք առցանց հարթակում։ Մեր կյանքում եղավ շրջան, երբ համավարակի պատճառով որոշ շրջան ուսուցումն անցավ առցանց հարթակում, որոշների համար շատ արդյունավետ, իսկ որոշների համար` ոչ։ Կարծում եմ, որ առցանց ուսուցումը շատ մեծ հնարավորություն է ժամանակը ռացիոնալ օգտագործելու, պարզապես պետք է ընտրել ճիշտ ժամանակահատված։ Օրինակ` բնական է, որ առաջին դասարանի երեխային չես կարող առցանց ուսուցում առաջարկել, միայն այն պատճառով, որ նա նոր է մտնում դպրոցական կյանք և բացի սովորելուց երեխան նաև առաջին անգամ մարդկանց հետ է շփվում, ընկերանում, դա շատ կարեւոր շրջան է կյանքի, որը տանը անցկացնելով պարզապես կկորցնես շատ կարևոր դասեր։ Բացի այդ ես կարծում եմ, որ առցանց ուսուցումը միշտ պետք է համատեղել առկայի հետ, որպեսզի դրա պատճառով չտուժի մարդկային շփումը, սոցիալիզացիան։ Առանց այդ էլ այս շրջանում մարդիկ շատ քիչ են միասին ժամանակ անցկացնում, դուրս գալիս զբոսնելու, սրճարանում սրճելու, առցանց հարթակը գրավել է մեր կյանքը և մենք ամենահասարակ շփումը տեղափոխել ենք առցանց հարթակ։ Առցանց ուսուցումը շատ լավ հնարավորություն է այնքանով, որ դու կարող ես քո ժամանակը ռացիոնալ օգտագործել, համատեղել աշխատանքն ու ուսումը, կամ այստեղի ուսումն ու դրսի ուսումը համատեղես։ Ճիշտ է առցանց հարթակը գրավել է մեր ամբողջ կյանքը, բայց չենք կարող անտեսել այն փաստը, որ մեծ հնարավորություններ է բացել մեր առջև։ Այն ճիշտ օգտագործելու դեպքում, մենք կարող ենք հսկայական օգուտ քաղել, զարգանալ, ինքնակրթվել։ Ամեն բան հասանելի է ինտերնետում, դու կարող ես յուրաքանչյուր լեզու սովորել, մասնագիտություններ ուսումնասիրել, զրուցել մասնագետի հետ, տարբեր երկրների համալսարաններ դիմել, հեռակա սովորել։ Կարճ ասած առցանց հարթակը մեզ անսահման հնարավորություններ է տալիս, դա էլ արդեն կախված է մարդուց, արդյոք նա կօգտագործի դա ի օգուտ իրեն, թե`ոչ։

Which is the best way to achieve success

There are both good and bad moments in our lives. We often succeed, often we do not. So I don’t think there is a special way to always succeed. In general, the only best way to succeed is not to give up endless failures. Failures make us stronger. You will lose success very soon without any failure because you will not appreciate it as much as a success after many failures. Those who don’t give up, always move forward, are not afraid of risks, they succeed in life. The best way to achieve success is to understand why you want to succeed and do your best for that. It’s also very important never to be satisfied with one success because there is always a need to do more and improve your success.

Գրականություն. 19.04.22

Այսօր ստեղծվող գրականություն

Անրի Գրիգորյան – Եզրին

Այս պատմվածքում հերոսը տեսնում էր ինչ-որ կնոջ, որին չէր ճանաչում, բայց այդ կինըմիշտ հայտնվում էր նրա դժվարին պահերին, ինչ-որ անհասկանալի երևույթներից խոսում, քննարկում, չնայած հերոսը այդպես էլ չէր կարողանում հիշել նրան: Կարծում եմ, որ այդ կինը հերոսի ներքին <<ես>>-ն էր, ով միշտ հայտնվում այն պահերին, երբ նա չգիտեր ինչ անել: Ամեն անգամ, երբ նա նստում էր պատուհանագոգին՝ ինքնասպանության գործելու մտքով, հայտնվում էր այդ կինը և նրան համոզում, զրուցում իր հետ, ինչ-որ բաներ էր հիշեցնում ընտանիքից: Ինձ թվաց, որ հերոս ինքն իր հետ անհաշտության մեջ է, չի հասկանում, թե ինչ է ուզում և կռվում է ինքն իր դեմ:

Գրականություն. 15.04.22

Կարդա 20-րդ դարի 2-րդ կեսի հեղինակներից պատմվածքներ, մեկնաբանիր դրանք, առաջարկիր ընկերներիդ կարդալու։

Հրանտ Մաթևոսյան – Սկիզբը

Այս պատմվածքի հերոսը մի գյուղացի տղա էր: Պատմվում էր նրա առօրյան, երազանքները, նա շատ աշխատասեր էր և շատ զգացմունքային: Պատմվածքում հեղինակը ցանկացել է ցույց տալ գյուղի և քաղաքի տարբերությունները, որոնք առաջ էլ ավելի ակնհայտ են եղել: Խոսքը գնում է մտածելակերպային, մարդկանց բնավորությունների տարբերության մասին:

Աղասի Այվազյան – Ոտավորը

Այս պատմվածքումի մի գյուղացի որոշում է դուրս գալ շրջելու և հանդիպելով մի փոքրիկ հողի որոշում է, որայնտեղ թշնամու ոտք չի դիպել և մնացածին էլ համոզում է: Կարծում եմ հեղինակն ուզում էր այս պատմվածքի միջոցով ասել, որ ինչքան էլ Հայաստանը ձեռքից ձեռք անցած լինի, ինչքան էլ նրա հողին թշնամու ոտք դիպած լինի, միևնույն է այն Հայաստանն է, նույն հարազատ Հայաստանը:

Քաղաքագիտություն. Արցախյան կոնֆլիկտ

Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդիրը ծագել է 1917թ. Ռուսաստանյան կայսրության փլուզման արդյունքում Անդրկովկասում երեք ազգային պետությունների` Հայաստանի, Ադրբեջանի և Վրաստանի հանրապետությունների կազմավորման շրջանում: Լեռնային Ղարաբաղը բնակչությունը, որի 95 տոկոսը հայեր էին, գումարեցին իրենց առաջին համագումարը, որը Լեռնային Ղարաբաղը հռչակեց անկախ վարչաքաղաքական միավոր, ընտրեց Ազգային խորհուրդ և կառավարություն: 1918-1920թթ. Լեռնային Ղարաբաղն ուներ պետականության բոլոր ատրիբուտները` ներառյալ բանակն ու օրինական իշխանությունները:

Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի խաղաղ նախաձեռնություններին ի պատասխան Ադրբեջանի Ժողովրդական Հանրապետությունը դիմեց ռազմական գործողությունների: 1918թ. մայիսից մինչև 1920թ. ապրիլը Ադրբեջանի և նրան սատարող Թուրքիայի զինված ստորաբաժանումները հայ ազգաբնակչության հանդեպ իրագործեցին բռնություններ և ջարդեր (1920թ. մարտին միայն Շուշիում կոտորվեց և տեղահանվեց շուրջ 40 հազար հայ): Սակայն, դրանով հնարավոր չեղավ պարտադրել Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդին ընդունելու Ադրբեջանի իշխանությունը:

1919թ. օգոստոսին Ղարաբաղը եւ Ադրբեջանը` ռազմական բախումը կանխելու նպատակով կնքեցին նախնական պայմանագիր, որով համաձայնվեցին երկրամասի կարգավիճակի խնդիրը քննարկել Փարիզի խաղաղության խորհրդաժողովում:

Հիշարժան է միջազգային հանրության արձագանքը: Ազգերի լիգան մերժել է Ադրբեջանի անդամության դիմումն այն պատճառաբանությամբ, որ դժվար է որոշել պետության հստակ սահմանները և այն տարածքները, որոնք գտնվում են այդ պետության ինքնիշխանության ներքո: Ի թիվս այլ վիճելի խնդիրների եղել է նաև Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը: Տարածաշրջանի խորհրդայնացման հետևանքով հիմնախնդիրը դուրս մնաց միջազգային կառույցների օրակարգից:

Անդրկովկասում խորհրդային կարգերի հաստատումն ուղեկցվեց քաղաքական նոր կարգերի ստեղծմամբ: Լեռնային Ղարաբաղը որպես Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև վիճելի տարածք է ճանաչվում նաև Խորհրդային Ռուսաստանի կողմից: 1920թ. օգոստոսին Խորհրդային Ռուսաստանի և Հայաստանի Հանրապետության միջև կնքված համաձայնագրով, ռուսական զորքերը ժամանակավորապես տեղակայվեցին Լեռնային Ղարաբաղում:

Հայաստանում խորհրդային կարգերի հաստատումից անմիջապես հետո, 1920թ. նոյեմբերի 30-ին, Ադրբեջանի Հեղկոմը (Հեղափոխական կոմիտե – այն ժամանակվա բոլշևիկյան իշխանության գլխավոր մարմին) իր հայտարարությամբ Ադրբեջանի կողմից նախկինում հավակնած տարածքները` Լեռնային Ղարաբաղը, Զանգեզուրը և Նախիջևանը, ճանաչեց որպես Հայաստանի անբաժանելի մաս:

Ադրբեջանական ԽՍՀ Ազգային խորհուրդը` հիմք ընդունելով Ադրբեջանի Հեղկոմի և Ադրբեջանական ԽՍՀ և Հայկական ԽՍՀ կառավարությունների միջև կնքված համաձայնագիրը, 1921թ. հունիսի 12-ի հռչակագրով Լեռնային Ղարաբաղը հռչակում է Հայկական ԽՍՀ անբաժանանելի մաս:

Լեռնային Ղարաբաղի, Զանգեզուրի և Նախիջևանի նկատմամբ հավակնություններից հրաժարվելու մասին Խորհրդային Ադրբեջանի հայտարարության և Հայաստանի ու Ադրբեջանի կառավարությունների միջև համաձայնության հիման վրա` 1921թ. հունիսին, Հայաստանը նույնպես Լեռնային Ղարաբաղը հայտարարեց իր անբաժանելի մաս:

Հայաստանի կառավարության ընդունած դեկրետի տեքստը հրապարակվեց ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Ադրբեջանի մամուլում («Բաքվի աշխատավոր», Ադրբեջանի Կոմկուսի Կենտկոմի օրգան, 1921թ. հունիսի 22): Այսպիսով տեղի ունեցավ Լեռնային Ղարաբաղի Հայաստանին միացման իրավական ամրագրումը: Միջազգային իրավունքի և նորմերի համատեքստում (միջազգային իրավական իմաստով), կոմունիստական վարչակարգի ընթացքում սա եղավ վերջին օրինական ակտը Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ:

Անտեսելով իրողությունը, 1921թ. հուլիսի 4-ին Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցության Կովկասյան բյուրոն Վրաստանի մայրաքաղաք Թբիլիսիում հրավիրում է լիագումար նիստ, որի ընթացքում նունպես հաստատվում է Լեռնային Ղարաբաղը Հայկական ԽՍՀ մաս հանդիսանալու փաստը: Սակայն, Մոսկվայի թելադրանքով և Ստալինի անմիջական միջամտությամբ, հուլիսի լույս 5-ի գիշերը վերանայվում է նախորդ օրվա որոշումը և ընդունվում է Լեռնային Ղարաբաղը Խորհրդային Ադրբեջանի կազմում ընդգրկելու և այդ տարածքում ինքնավար մարզ կազմավորելու վերաբերյալ պարտադրված որոշումը` չպահպանելով նույնիսկ ընթացակարգը: Այս որոշումն աննախադեպ իրավական ակտ է միջազգային իրավունքի պատմության մեջ, երբ երրորդ երկրի կուսակցական մարմինը (ՌԿ(բ)Կ)` առանց որևէ իրավական հիմքի կամ իրավասության, որոշում է Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակը:

Ադրբեջանական և Հայաստանի ԽՍՀ-ները 1922թ. դեկտեմբերին ընդգրկվեցին ԽՍՀՄ-ի կազմավորման գործընթացներում, իսկ Ղարաբաղի տարածքի ընդամենը մի հատվածում 1923թ. հուլիսի 7-ին, Ադրբեջանական ԽՍՀ Կենտրոնական գործադիր հեղափոխական կոմիտեի որոշմամբ կազմավորվեց Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզը` Ադրբեջանական ԽՍՀ կազմում, որով, ըստ էության, ոչ թե լուծվեց, այլ ժամանակավորապես սառեցվեց ղարաբաղյան հիմնախնդիրը: Ավելին, ամեն ինչ արվեց, որպեսզի Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզն ընդհանուր սահման չունենա Հայաստանի հետ:

Սակայն ողջ խորհրդային ժամանակահատվածում Լեռնային Ղարաբաղի հայությունը երբեք չհաշտվեց այդ որոշման հետ և տասնյակ տարիներ շարունակաբար պայքարեց Մայր հայրենիքին վերամիավորվելու համար:

Ադրբեջանական ԽՍՀ կազմում Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի լինելու ամբողջ ժամանակահատվածում այդ հանրապետության ղեկավարությունը կանոնավոր և հետեւողականորեն ոտնահարել է հայ բնակչության իրավունքներն ու շահերը: Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ Ադրբեջանի կողմից վարվող խտրական քաղաքականությունը դրսևորվում էր մարզի սոցիալ-տնտեսական զարգացման արհեստական կասեցման, այն Ադրբեջանի հումքային ածանցյալի վերածելու, ԼՂԻՄ-ի հայաթափման նպատակով ժողովրդագրական գործընթացին ակտիվ միջամտության, հայկական կոթողների եւ մշակութային արժեքների ոչնչացման ու յուրացման փորձերի մեջ:

Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ Ադրբեջանի խտրականությունն իր ազդեցությունն ունեցավ նաև Ղարաբաղի բնակչության վրա և դարձավ վերջինիս գաղթի հիմնական պատճառը: Արդյունքում, Ղարաբաղի բնակչության հարաբերակցությունը փոփոխվեց. եթե 1923 թվականին հայերը կազմել են Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության 94,4 տոկոսը, ապա 1989թ. տվյալներով հայերի թիվը նվազել է մինչև 76,9 տոկոս: Հայաթափման քաղաքականությունն առավել հաջող ընթացավ մեկ այլ հայկական տարածքում` Նախիջևանում:

ԼՂԻՄ-ի ժողովուրդը և Հայկական ԽՍՀ իշխանությունները Ղարաբաղն Ադրբեջանական ԽՍՀ-ին փոխանցելու որոշումը վերանայելու խնդրանքով ԽՍՀՄ կենտրոնական իշխանություններին ուղղված բազմաթիվ դիմումներ են հղել, որոնք անտեսվել են կամ մերժվել, պատճառ դառնալով նախաձեռնողների հանդեպ կիրառվող հալածանքների: Նշված դիմումների թվում են Հայկական ԽՍՀ Կառավարության և կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի 1945թ. դիմումը ԽՍՀՄ կառավարությանը և Համամիութենական կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեին, 1963թ. ԼՂԻՄ ազգաբնակչության ավելի քան 2,5 հազար, իսկ 1965թ. ավելի քան 45 հազար ստորագրությամբ նամակները` հասցեագրված ԽՍՀՄ ղեկավարությանը, 1977թ. ԽՍՀՄ նոր Սահմանադրության համաժողովրդական քննարկումների շրջանակում ԼՂԻՄ աշխատանքային կոլեկտիվների առաջարկությունները:

Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի ներկա փուլը սկսվել է 1988թ., երբ ի պատասխան ԼՂ բնակչության ինքնորոշման պահանջի, ադրբեջանական իշխանությունները կազմակերպեցին հայ բնակչության կոտորածներ ու էթնիկ զտումներ Ադրբեջանի ողջ տարածքում, մասնավորապես` Սումգայիթում, Բաքվում եւ Կիրովաբադում:

1991թ. սեպտեմբերի 2-ին Ստեփանակերտում տեղի ունեցավ ժողովրդական պատգամավորների Լեռնային Ղարաբաղի մարզային և Շահումյանի շրջանային խորհուրդների համատեղ նստաշրջան՝ բոլոր մակարդակների պատգամավորների մասնակցությամբ: Ընդունվեց «Հռչակագիր Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հռչակման մասին» որոշումը, որով նախկին ԼՂԻՄ և Շահումյանի շրջանի տարածքում ձևավորվեց ԼՂՀ-ն:

1991թ. դեկտեմբերի 10-ին, ԼՂ-ի բնակչությունը հանրաքվեով ամրագրեց անկախ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հռչակումը, որը լիովին համապատասխանում է ինչպես միջազգային իրավունքի նորմերին, այնպես էլ այն ժամանակվա ԽՍՀՄ օրենքների տառին և ոգուն: Այսպիսով, նախկին Ադրբեջանական ԽՍՀ տարածքում ձեւավորվեցին երկու իրավահավասար պետական կազմավորումներ` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը եւ Ադրբեջանի Հանրապետությունը:

Լեռնային Ղարաբաղում և հարակից հայաբնակ տարածքներում ադրբեջանական իշխանությունների վարած էթնիկ զտումների քաղաքականությունը վերաճեց Լեռնային Ղարաբաղի դեմ Ադրբեջանի կողմից բացահայտ ագրեսիայի և լայնածավալ ռազմական գործողությունների, ինչը հանգեցրեց տասնյակ հազարավոր զոհերի և զգալի նյութական կորուստների:

Ադրբեջանը ոչ մի անգամ չանսաց միջազգային հանրության, մասնավորապես Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությանն առնչվող ՄԱԿ ԱԽ բանաձևերում ամրագրված կոչերին` դադարեցնել ռազմական գործողությունները և վարել խաղաղ բանակցություններ:

Պատերազմի արդյունքում Ադրբեջանը զավթեց Լեռնային Ղարաբաղի Շահումյանի շրջանն ամբողջությամբ և Մարտունի ու Մարտակերտի շրջանների արևելյան հատվածները: Լեռնային Ղարաբաղի զինված ուժերի վերահսկողության տակ անցան հարակից շրջաններ, որոնք անվտանգության բուֆերի դեր կատարեցին` արգելափակելով ադրբեջանական կողմից ԼՂ բնակավայրերի հետագա հրետակոծումը:

Հայոց լեզու. 14.04.22

Պարզիր տրված բառերի նշանակությունը, կազմիր հոմանիշների երեք եռյակ

աստանդական – Այս ու այն կողմ ընկած, թափառական, օտարության մեջ գտնվող:

ասպնջական – Հյուրընկալ, վանատուր, եկվորին օթևան տվող

հյուրընկալ – Հյուր ընդունող, հյուր սիրող, հյուրասեր:

վանատուր – Հյուրընկալող, իջևան տվող

դրացի – Դրկից, հարևան, դրակից

հարևան – Դրացի, տան կողքին ապրող

կողակից – Միասին ապրող՝ կենակցող, ամուսին, կենակից

դրկից – Հարևան, դրացի

բիլ – Երկնագույն կապույտ

ծավի – Բաց կապույտ, ծովագույն, երկնագույն

դեղձան – Բաց դեղնագույն, խարտյաշ

լաջվարդ – Մուգ և պայծառ երկնագույն

ասպնջական, հյուրընկալ, վանատուր

դրացի, հարևան, դրկից

բիլ, ծավի, լաջվարդ

Գրականություն. 08.04.22

Կարդում ենք 20-րդ դարի հայ գրականություն

Համո Սահյան

Սահյանին ընտրեցի իր յուրահատուկ գրելաոճի պատճառով: Ինձ համար Սահյանը ամենասիրելիներից է, գուցե նա շատ է ռոմանտիզացնում իր բանաստեղծությունները, բայց դրանք կարդալուց ես զգում եմ իր ողջ զգացածը:: Սահյանը այն եզակի գրողներից է, որը սիրո մասին գրում է շատ սիրուն և նուրբ, ամեն փոքր դետալ նկարագրելով: Առհասարակ, ոչ միայն սիրո, նաև մարդկային հարաբերությունների, հայրենիք և մարդ կապի մասին նա գրել է յուրահատուկ, իր բանաստեղծությունները պարզ են, բայց իրենց մեջ շատ բան են պարունակում: Իր բանաստեղծություններից շատերն եմ սիրում, բայց առաձնացրել եմ այս երկուսը՝ <<Ես կգամ>>,<<Ինչ արած մարդ եմ>>:

Ես կգամ՝

Այս բանաստեղծության մեջ Սահյանի դիմում է մեկին, ում մոտ կգնա ինչ էլ լինի: Երևի բոլորի կյանքում էլ լինում է այդպիսի կարևոր մեկը, ում համար յուրաքանչյուր պահի էլ պատրաստ կլինենք գնալ,լինել կողքին, օգնել, թեկուզ չկանչի, մեր կարիքը չունենա: Սահյանը գնում էր հենց այդ մարդու մոտ, ով նրա համար կարևոր էր և նա ցանկանում էր գնալ նրա մոտ, անախ նրանից կանչում են իրեն, թե՝ ոչ:

Ինչ արած մարդ եմ՝

Այս բանաստեղծության ասելիքն այն է, որ մենք բոլորս տարբեր ենք և ի վերջո մարդ ենք: Մենք կարող ենք լինել բարդ, պարզ, ուրախ, տխուր, ամենատարբեր սխալներով, նպատասկներով, մենք տարբեր ենք ի վերջո, բայց միակ նմանությունն այն է, որ մենք մարդ ենք: Մենք կարող ենք լինել արտաքուստ հանգիստ, բայց մեր ներսում փոթորիկներ լինեն, ինչպես ասում է Սահյանը: Ինձ թվում է նաև Սահյանը ցանկացել է շեշտը դնել սխալների վրա, որպեսզի մարդիկ դրանցից չհանձնվեն, չտխրեն, որովհետև մենք ի վերջո մարդ ենք, կարող ենք սխալվել, անհաջողությունների հանդիպել, բայց դա չպետք է մեզ կոտրի:

Քաղաքագիտություն. 11-15.04.22

Օսեթական կոնֆլիկտ

Հարավային Օսիան Խորհրդային Միության տարիներին ինքնավար շրջան էր Վրաստանի կազմում: Վրաց-հարավօսական հակամարտության ժամանակակից պատմությունը սկսվում է 1980-ականների վերջին՝ Խորհրդային Միության փլուզման ժամանակ: Հարավային Օսիան ցանկանում էր անկախություն, Վրաստանն ի պատասխան ընդհանրապես վերացրեց դրա ինքնավար տարածքի կարգավիճակը և ներառեց Շիդա Քարթլիի տարածաշրջանում:

Հակամարտության զինված փուլում, ըստ տարբեր աղբյուրների, բոլոր կողմերից մահացել է մինչև 10 հազար մարդ, մոտ 100 հազար մարդ դարձել են փախստականներ և տեղահանվածներ:

Խաղաղության պայմանագրին համապատասխանության մոնիտորինգը հանձնարարվել է «Համատեղ վերահսկիչ հանձնաժողովին» և եռակողմ «Միասնական խաղաղապահ ուժին»՝ վրացական, հարավօսական և ռուսական գումարտակներին ՝ ռուս զինվորականների հրամանատարությամբ: Մինչև 2008 թվականի օգոստոսը հակամարտությունը համարվում էր «սառեցված»:

2008-ի օգոստոսին Հարավային Օսիայի շուրջ 5-օրյա պատերազմից հետո Ռուսաստանը ճանաչեց Հարավային Օսիան որպես անկախ երկիր: Մոսկվայի և Թբիլիսիի միջև դիվանագիտական ​​հարաբերությունները խզվեցին:

Հարավային Օսիան կառուցում է իր կյանքը որպես անկախ հանրապետություն, որը, սակայն, ճանաչում են միայն Ռուսաստանը և մի շարք այլ երրորդ աշխարհի երկրներ: Միջազգային հանրության մեծ մասը դա համարում է Վրաստանից անջատված շրջան: Դագոմիսի համաձայնագրերը փաստորեն կորցրել են իրենց ուժը 2008-ի օգոստոսյան պատերազմից հետո, երբ Ռուսաստանը ճանաչեց Հարավային Օսիայի Հանրապետության անկախությունը:

Աբխազական կոնֆլիկտ

Խորհրդային տարիներին Աբխազիան ինքնավար հանրապետություն էր Վրաստանի կազմում: Խորհրդային Միության փլուզումից հետո Աբխազիան ձգտում էր դառնալ անկախ երկիր, Թբիլիսին պնդում էր, որ Աբխազիան պետք է մնա ինքնավար հանրապետություն անկախ Վրաստանում:

Պատերազմը սկսվում է 1992-ի օգոստոսի 14-ին, հակամարտության ռազմական փուլի ավարտի օրն է 1993-ի սեպտեմբերի 27-ը: Պատերազմն ավարտվեց վրացական զինված ուժերի պարտությամբ: Ըստ տարբեր աղբյուրների, մահացել է ավելի քան 13 հազար մարդ, մոտ 300 հազար մարդ դարձել է փախստական ​​և ներքին տեղահանված: Նրանց մեծ մասը ազգությամբ վրացի է և դեռևս չի կարող վերադառնալ:

1994 թ.-ին կողմերը ՄԱԿ-ի Գլխավոր քարտուղարի հատուկ ներկայացուցչի միջնորդությամբ Մոսկվայում ստորագրեցին «Հրադադար և ուժերի տարանջատում» համաձայնագիրը: Մինչ օրս այս համաձայնագրի լայնամասշտաբ խախտումներ են արձանագրվել երեք անգամ՝ 1998, 2001 և 2008 թվականներին:

Մինչև 2008 թվականը վրաց-աբխազական հակամարտության գոտում  տեղակայված էին ԱՊՀ-ի Հավաքական խաղաղապահ ուժերը, որոնք ամբողջությամբ կազմավորված էին ռուսական զորքերից: Նաև հակամարտության գոտում և Աբխազիայի տարածքում գործում էր Վրաստանում ՄԱԿ-ի դիտորդական առաքելությունը:

2008-ի օգոստոսին Հարավային Օսիայի շուրջ 5-օրյա պատերազմից հետո Ռուսաստանը ճանաչեց Աբխազիան որպես անկախ երկիր: Մոսկվայի և Թբիլիսիի միջև դիվանագիտական ​​հարաբերությունները խզվեցին:

Աբխազիան կառուցում է իր կյանքը որպես անկախ հանրապետություն։ Այս կարգավիճակը, բացի Ռուսաստանից, ճանաչել են Երրորդ աշխարհի մի շարք երկրներ: Վրաստանը Աբխազիան համարում է իր տարածաշրջանը, որը գրավված է Ռուսաստանի կողմից: Միջազգային հանրության մեծ մասը Աբխազիան համարում է Վրաստանից անջատված շրջան:

Կոսովոյի կոնֆլիկտ

Կոսովոյի հակամարտության ժամանակ էթնիկ ալբանացիները հակադրվում էին էթնիկ սերբերին և կառավարությանը Հարավսլավիա մեջ Կոսովո Հակամարտությունը լայն տարածում գտավ միջազգային ուշադրության կենտրոնում և լուծվեց ԽՍՀՄ միջամտությամբ Հյուսիսատլանտյան դաշինքի կազմակերպություն (ՆԱՏՕ):

1989-ին Սերբիայի Կոսովոյի նահանգի էթնիկ ալբանացիների առաջնորդ Իբրահիմ Ռուգովան նախաձեռնել է ոչ բռնի բողոքի քաղաքականություն ընդդեմ նահանգի վերացման սահմանադրական ինքնավարություն Սլոբոդան Միլոշևիչի, այն ժամանակ Սերբական հանրապետության նախագահ: Միլոշևիչը և Կոսովոյի սերբական փոքրամասնության ներկայացուցիչները երկար ժամանակ առարկել էին այն փաստի հետ, որ մահմեդական ալբանացիները գտնվում են այնտեղ ժողովրդագրական սերբերի համար սուրբ համարվող տարածքի վերահսկողությունը: (Կոսովոն Սերբիայի Ուղղափառ եկեղեցու նստավայրն էր, ինչպես նաև 1389 թվականին սերբերին թուրքերի պարտության և 1912 թվականին թուրքերի նկատմամբ սերբերի հաղթանակի վայրը:) Լարվածությունն աճեց երկու էթնիկ խմբերի միջև, և միջազգային հանրության հրաժարվելն անդրադառնալուց: հարցը աջակցում էր Ռուգովայի ավելի արմատական ​​հակառակորդներին, ովքեր պնդում էին, որ իրենց պահանջները հնարավոր չէ ապահովել խաղաղ ճանապարհով: Կոսովոյի ազատագրական բանակը (KLA) ի հայտ եկավ 1996 թ.-ին, և հաջորդ երկու տարվա ընթացքում սերբ ոստիկանության և քաղաքական գործիչների վրա նրա սպորտադիկ գրոհները կայուն սրվեցին:

Փոթորիկների և ցունամիների հետևանքով առաջացած խոշոր աղետներ

1. ԿԱՏՐԻՆԱ ՓՈԹՈՐԻԿ

«Կատրինա» փոթորիկը ամենաավերիչ փոթորիկն է եղել Միացյալ Նահանգների պատմության մեջ։ Տեղի է ունեցել 2005 թվականի օգոստոսի վերջին։ Ամենածանր վնասը հասցվել է Նոր Օռլեանին Լուիզիանայում, որտեղ ջրի տակ է հայտնվել քաղաքի տարածքի շուրջ 80 %-ը։ Աղետի արդյունքում զոհվել է 1836 մարդ, իսկ տնտեսական վնասը կազմել է $125 մլրդ։

Փոթորկի՝ Մեքսիկական ծոցին մոտենալու ժամանակ տարհանվել են նավթային կայանների անձնակազմները։ Միսիսիպիի ու Ֆլորիդայի ռազմական բազաներից տարհանվել են ինքնաթիռները, երկու նավ հեռացել են նավահանգստից։ Կիրակի օրը՝ 2005 թվականի օգոստոսի 28-ին, Նոր Օռլեանի քաղաքապետը հայտարարել է պարտադիր տարհանում։ Մարդկանց զանգվածային տարհանման պատճառով ավտոմայրուղիներում ձևավորվել են մեծ խցանումներ։ Քաղաքից ու նրա ծայրամասերից հեռացել է ավելի քան մեկ միլիոն մարդ, որ կազմել է տեղի բնակչության շուրջ 80 %-ը։ Խանութների ու բենզալցակայանների դիմաց առաջացել են երկար հերթեր։ Փախստականները փորձել են հավաքել ջրի, պարենամթերքի ու բենզինի պաշար։

Սակայն ոչ բոլոր բնակիչներն են ի վիճակի եղել տարհանվել։ Տասնյակ հազարավոր քաղաքացիներ ապրել են ծայրահեղ աղքատության պայմաններում և չեն ունեցել նյութական միջոցներ ճանապարհածախսի և հյուրանոցի համար։ Հասարակական տրանսպորտը դադարեցրել է աշխատանքը, և առանց սեփական ավտոմեքենայի քաղաքից հեռանալը չափազանց դժվար էր։ Նոր Օռլեանում մնացել է շուրջ 150 հազար մարդ, որոնց մեծ մասը եղել են աղքատ թաղամասերի բնակիչներ։ Օգոստոսի 28-ին քաղաքային իշխանությունները քաղաքում մնացածներին որպես ապաստարան առաջարկել են «Սուպերդոում» փակ մարզադաշտը։ «Սուպերդոում» մարզադաշտում ապաստանել է շուրջ 30 հազար մարդ։

Օգոստոսի 29-ի վաղ առավոտյան Նոր Օռլեանը պաշտպանող ամբարտակները ճեղքվել են մի քանի տեղում։ Սկսվել է քաղաքի ու նրա շրջակայքի հեղեղումը։ «Սուպերդոումի» տանիքը վնասվել է ուժեղ քամուց։ Հեղեղված շրջանների բնակիչներին փրկել են նավակների ու ուղղաթիռների օգնությամբ։

800 հազար մարդ մնացել է առանց էլեկտրաէներգիայի ու հեռախոսային կապի։ Ըստ պաշտոնական տվյալների՝ զոհերի քանակը կազմել է 1407 մարդ, ըստ ավելի ուշ տվյալների՝ 1600, նրանցից ավելի քան 720-ը՝ Նոր Օռլեանում, դրանից բացի՝ 2005 թվականի դեկտեմբերի տվյալներով՝ 47 մարդ համարվել է անհետ կորած։ Փրկարարական գործողությունների իրականացման ընթացքում (2005 թվականի սեպտեմբեր) ենթադրություններ են արվել մի քանի հազար կամ տասնյակ հազարավոր զոհերի մասին, սակայն դրանք չեն հաստատվել։

Ջրի տակ անցած Նոր Օռելանը

2. ՀՆԴԿԱԿԱՆ ՕՎԿԻԱՆՈՍԻ 2004 Թ. ՑՈՒՆԱՄԻ

2003 թվականի եվրոպական շոգին գրեթե զուգահեռ Հնդկական օվկիանոսում ցունամի է տեղի ունեցել: 2004 թվականի դեկտեմբերի 26-ի մահացու ալիքը Հնդկական օվկիանոսի պատմության մեջ ամենախոշոր երկրաշարժի հետևանքն էր։ Նրա ուժգնությունը Ռիխտերի սանդղակով կազմել է 9 բալ, ինչի արդյունքում առաջացել է ցունամի, որի բարձրությունը ափամերձ գոտում կազմել է 15 մ, իսկ ցողման գոտում՝ 30 մ։ Երկրաշարժից 1.5 ժամ անց ցունամին հասել է Թաիլանդի ափեր, 2 ժամ անց՝ Շրի Լանկա և Հնդկաստան, և խլել 250.000 մարդու կյանք։ Որոշ վայրերում հաղորդվում էր, որ ալիքների ափին հարվածելիս ալիքները հասել էին 30 ֆուտ (9 մետր) կամ ավելի:

Ինդոնեզիայի պաշտոնյաները գնահատել են, որ միայն այնտեղ զոհվածների թիվն, ի վերջո, գերազանցել է 200,000-ը, մասնավորապես Սումատրայի հյուսիսում գտնվող Աչեհ նահանգում: Հաղորդվում է, որ Շրի Լանկայում և Հնդկաստանում տասնյակ հազարավոր մարդիկ մահացել կամ անհայտ կորել են, նրանց մեծ մասը Հնդկաստանի Անդաման և Նիկոբար կղզիների տարածքից են: Մալդիվյան կղզու ցածրադիր երկիրը հաղորդել է ավելի քան հարյուր զոհի և հսկայական տնտեսական վնասի մասին: Հաղորդվում է, որ տարածաշրջանում հանգստացող մի քանի հազար ոչ ասիացի զբոսաշրջիկներ նույնպես մահացել կամ անհայտ կորել են: Սննդամթերքի, մաքուր ջրի և բուժօգնության պակասը, զուգորդված հսկայական առաջադրանքը, որին բախվում էին օգնության աշխատակիցները, որոնք փորձում էին մատակարարումներ հասցնել որոշ հեռավոր տարածքներ, որտեղ ճանապարհները ավերվել էին կամ այնտեղ մոլեգնում էր քաղաքացիական պատերազմը, ընդլայնեց զոհերի ցուցակը: Երկարաժամկետ շրջակա միջավայրի վնասը նույնպես մեծ էր. Գյուղերը, զբոսաշրջային հանգստավայրերը, գյուղատնտեսական նշանակության հողերը և ձկնորսական տարածքները քանդեցին կամ լցվեցին բեկորներով, մարմիններով և բույսերի սպանությամբ:

3. ԲՀՈԼԱ ՑԻԿԼՈՆ. 1970 ԹՎԱԿԱՆ

Բհոլա արևադարձային ցիկլոնը 20-րդ դարի ամենավատ բնական աղետներից մեկն է։ 1970 թվականի նոյեմբերի 13-ին 15 մ բարձրությամբ ալիքը հարվածել է Արևելյան Պակիստանի կղզիներին և ափերին՝ քշելով ամբողջ բնակավայրերն ու գյուղատնտեսական հողերը: Կարճ ժամանակում մահացել է 500.000 մարդ: Աղետը քաղաքական հետևանքներ է ունեցել. անկարգություններ եղան, որոնց մասնակիցները մեղադրում էին Պակիստանի կառավարությանն անգործության և հետևանքների դանդաղ վերացման մեջ։ Արևելյան Պակիստանի և կենտրոնական կառավարության միջև քաղաքացիական պատերազմ է սկսել, որի արդյունքում հռչակվել է Բանգլադեշի անկախությունը։

Ամենահայտնի բարեգործական միջոցառումներից մեկը Ջորջ Հարիսոնի կազմակերպած համերգն էր. հրավիրելով բազմաթիվ հայտնի կատարողների՝ նա մեկ օրում հավաքել է քառորդ միլիոն դոլար:

4. ՄԵԾ ՓՈԹՈՐԻԿ. 1780 թվական 

Մեծ փոթորիկը կամ San Calixto II փոթորիկը մարդկության պատմության մեջ ամենահզոր և մահաբեր արևադարձային ցիկլոնն է: Այն ծագել է 1780 թվականի հոկտեմբերի սկզբին Կաբո Վերդե կղզիների շրջանում և մոլեգնել մեկ շաբաթ շարունակ: Հոկտեմբերի 10-ին, ժամում 320 կիլոմետր արագությամբ, San Calixto II-ը հարվածել է Բարբադոսին, Մարտինիկային (Փոքր Անթիլյան կղզեխմբի մի կղզյակ), Սենթ Լուչիային (Արևելյան Կարիբյան կղզի) և Սենթ Եվստատիուսին՝ թողնելով հազարավոր մահացածներ ամենուր: Տուժել են Դոմինիկա, Գվադելուպե, Անտիգուա և Սենթ Քիթս կղզիները։ Մեծ փոթորիկն ավերել է ամեն բան՝ սկսած տներից մինչև նավեր. ծանր թնդանոթները լուցկու պես թռչում էին օդում։ Մարդկային զոհերի առումով San Calixto II փոթորիկի բռնկման ժամանակ ընդհանուր առմամբ զոհվել է 27.000 մարդ։

Սան Կալիստոն մոլեգնում էր Նյուֆաունդլենդից մինչև Բարբադոս, շրջում էր Հաիթիի վրայով, առանց ջանքերի օվկիանոս քշում բոլոր շենքերի 95%-ը: Ականատեսները պնդում են, որ քամին, որը հասել է մինչև 350 կմ/ժ արագության, պոկել է ծառերի բների կեղևը՝ նախքան դրանք տապալելը։ 7-8 մետր բարձրությամբ ալիքը, որը բարձրացրել է փոթորիկը, ավարտեց Սան Կալիստոյի աշխատանքը՝ ոչնչացնելով մնացած ամեն ինչ, որ խնայեց թայֆունը։
Ծովը բարձրացած փոթորիկը խորտակեց բազմաթիվ նավեր ինչպես նավահանգիստներում, այնպես էլ ափից հեռու:

5. ՍՈՒՊԵՐ ԹԱՅՖՈՒՆ ՅՈԼԱՆԴԱ (Հայյան)

2013 թվականի նոյեմբերի 8-ին սուպերթայֆունը, որն իր հետ տանում էր 315 կմ/ժ արագությամբ քամիներ (որոշ պոռթկումները՝ մինչև 379 կմ/ժ), բարձրացրեց մինչև 5 մետր բարձրությամբ ալիքներ, որոնք հարվածեցին Ֆիլիպիններին։ Ըստ ՄԱԿ-ի տվյալների՝ թայֆունից տուժել է ավելի քան 11 միլիոն մարդ, հիմնականում՝ Ֆիլիպինների և Վիետնամի բնակիչներ։

Աղբյուրներ՝ https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A1_(%D6%83%D5%B8%D5%A9%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%AF)

https://hy.gov-civ-guarda.pt/timurid-dynasty

https://www.vnews.am/index.php/vnewslife/post/mardkvouthyan-patmvouthyan-10-amenamets-bnakan-aghetnery

https://podarilove.ru/hy/samyi-razrushitelnyi-veter-samyi-silnyi-uragan-v/

Մոտիվացիա

Մոտիվացիան ինչ-որ շարժիչ ուժ է, որը մեզ առաջ է մղում, որը մեզ ոգևորում է ինչ-որ բան անել, ինչ-որ բան սկսել կամ էլ ավարտին հասցնել: Ես ավելի շատ կողմ եմ այն մտքին, որ դա պարզապես ներշնչանքի է նման, երբ դու քեզ ներշնչում ես, որ դու մոտիվացված ես և սկսում ես այն ինչ պետք է անես, հաճույքով անել: Շատ հաճախ մարդիկ պատճառաբանելով, որ մոտիվացիա չունեն հրաժարում են իրենց անելիքներից, նույնիսկ որոշակի պարտականություններից, որոնք պարտադիր պետք է անեն: Ես կարծում եմ, որ յուրաքանչյուրս մենք ենք ստեղծում մեր մոտիվացիան, մենք ենք մեզ մոտիվացնում մեր հաջողություններով, մեր տրամադրվածությամբ: Իհարկե, լինում են պահեր, երբ դու պարզապես դադար ես ցանկանում հագեցած առօրյայից և ցանկանում ես ոչինչ չանել: Ամսվա մեջ այդպիսի մեկ-երկու օրը ոչինչ չի խլի մեզնից, փոխարենը մենք մյուս օրերին կլինենք էներեգիայով լի և կաշխատենք ավելի արդյունավետ:

Հաճախ մարդիկ մոտիվացվում են հայտնի մարդկանցից, ոգևորվում են ապագայով, արդյունքով կամ ընթացքից են հաճույք ստանում: Օրինակ՝ ես ոգևորվում եմ, երբ պատկերացնում եմ, թե տվյալ բանն անելուց հետո ինչ արդյունք կունենամ, դա ինձ ոգևորում է, տրամադրում, որ ես դա անեմ ավելի հաճույքով: Իհարկե, ընթացքից էլ հաճույք ստանում եմ, բայց դա ինձ նույնքան չի ոգևորում, որքան արդյունքը: Հաճախ ալարկոտությունն ու ծուլությունը փորձում են հաղթել, բայց հիշելով վերջնակետի, արդյունքի մասին, որին այդքան ցանկանում եմ հասնել, սկսում եմ ոգևորվել և ընթացքից էլ հաճույք ստանալ:

Կարծում եմ մոտիվացիոն խոսքերն ու հայտնիների հաջողված կյանքն էլ չի կարող քեզ ոգևորել, եթե դու չես սիրում, այն ինչ անում ես, եթե դու չունես հստակ նպատակ, հստակ վերջնակետ, որին ցանկանում ես հասնել: Շատ կարևոր է ինչ-որ գործ սկսելուց առաջ հստակ իմանալ վերջնակետը, որպեսզի դու վստահ լինես, որ քո էներգիան, ժամանակը անիմաստ չեն վատնվելու, այլ տանելու են քեզ ինչ-որ կարևոր բանի: